چه رنگ فرشی طرفداران زیادی دارد؟

فرش از قدیمی‌ترین صنایع دستی کشورمان است که تک تک تار و پودهای آن نشانه‌ای از هنر، فرهنگ و تمدن ایران زمین را به رخ جهانیان می‌کشد. رنگ فرش مهم‌ترین مشخصه پس از طرح و نقش این هنر به شمار آمده که در طول زمان‌های مختلف دستخوش تغییرات بسیاری گردیده است. در واقع رنگ و طرح‌ونقش فرش بایستی مطابق با دکوراسیون منزل باشد تا علاوه بر زیبایی به آرامش هرچه بیشتر محیط کمک نماید. در مناطق مختلف کشورمان برای بافت فرش‌ها از رنگ‌ها و طرح‌ونقش‌های منحصربه‌فرد خود استفاده می‌کنند که این امر باعث دسته‌بندی و تمایز فرش‌ها از یکدیگر می‌شود. با توجه به اهمیت رنگ در فرش‌های دستباف و ماشینی در این مقاله قصد داریم به بررسی بیشتر رنگ‌ها و تاثیر آن را در انتخاب خریداران بپردازیم.

بررسی تاثیر رنگ‌ در فرش‌های دستباف و ماشینی

بینایی از قوی‌ترین حواس پنجگانه انسان برای شناخت محیط اطراف به شمار می‌آید. بر همین اساس می‌توان رنگ را عامل اساسی در کسب اطلاعات، درک و ارتباط‌گیری با محیط شناخت. فرش به عنوان متداول‌ترین و مهم‌ترین زیرانداز در کشورمان از رنگ‌های متنوعی برخوردار است. در سال‌های بسیار دور رنگ فرش اغلب از گیاهان و مواد طبیعی تهیه می‌گردید. اما رفته رفته با پیشرفت‌هایی که در علم شیمی حاصل شد استفاده از رنگ‌های مصنوعی تحت عنوان آنیلین گسترش یافت. اغلب رنگ‌های مصنوعی نه تنها کیفیت و ثبات لازم را در برابر نور خورشید، سایش و گذشت زمان نداشتند بلکه موجب ایجاد حساسیت در افراد می‌شدند. 
در نقطه مقابل رنگ‌های گیاهی و طبیعی به مرغوبیت هرچه بیشتر فرش کمک کرده و ضمن داشتن درخشندگی بیشتر کاملاً سازگار با محیط زیست هستند. اما در هر حال وقتگیر بودن و سختی رنگرزی به شیوه طبیعی موجب رونق و استفاده هرچه بیشتر از رنگ‌های مصنوعی در تولید فرش‌ها گردید.
جغرافیا و منطقه زندگی از موثرترین عوامل در تعیین رنگ فرش به شمار می‌آید و بر اساس آن می‌توان به بررسی ویژگی‌ها و مشخصات این هنر بی‌نظیر پرداخت. کارشناسان فرش بر این باورند که فرش‌های دستباف و ماشینی را می‌توان با توجه به رنگ، درخشندگی، درجه اشباع و بهره‌گیری از تضادهای رنگی مورد بررسی قرار داده و ارزش‌گذاری کرد. به عنوان مثال رنگ زرد و قرمز باعث ایجاد حالت نشاط و فعالیت در انسان گردیده و رنگ آبی موجب سکون و انقباض می‌شود. حتی مواردی مانند جهت رنگ، جای رنگ، ارتباط و تضاد رنگ‌ها و وسعت سطوح رنگی آنها در طرح‌ونقش فرش بسیار مهم است. 
قیمت‌گذاری فرش‌های دستباف و فرش‌های ماشینی نیز با توجه به عامل رنگ انجام می‌گیرد. بر این اساس هرچه تعداد رنگ فرش بیشتر باشد از زیبایی و جذابیت بیشتری برخوردار خواهد بود. به طور کلی هزینه بافت فرش‌های دستباف و ماشینی با تعدد رنگ افزایش یافته و طبیعتاً باعث افزایش قیمت فرش می‌شود.

رنگ شناسی فرش از دیدگاه روانشناسی

از لحاظ روانشناسی رنگ‌ها از جمله رنگ‌های به کار رفته در فرش ارتباط مستقیمی با روحیه افراد دارند. در این بخش از مقاله با توضیحاتی در خصوص تاثیرگذاری رنگ‌ها همراه ما باشید:
●    رنگ زرد در میان رنگ‌ها روشن‌ترین رنگ به شمار آمده و نماد دانایی، نور و روشنی است.
●    رنگ قرمز طیف گسترده‌ای دارد و با توجه درخشش آن،  نماد زندگی و هیجان است.
●    رنگ آبی نشان از ایمان بوده و باعث معنویت محیط می‌شود.
●    نارنجی از رنگ‌های مرکب تشکیل شده از قرمز و زرد بوده که خستگی را از فرد دور کرده و باعث نشاط می‌شود.
●    رنگ بنفش نقطه متضاد رنگ زرد است و به آرامش هرچه بیشتر قلب کمک می‌کند.
●    سبز نیز از جمله رنگ‌های آرامش‌بخش و امیددهنده و نماد حیات محسوب می‌شود.
با توجه به موارد فوق می‌توان دریافت که رنگ‌ها هر یک به تنهایی معنا و مفهوم‌های مختلفی را در بر دارند. تنوع رنگ‌ در فرش‌ها در واقع نشان‌دهنده عواطف، ایده‌آل‌ها و ویژگی‌های ایرانیان در دوره‌های مختلف تاریخ است.

آشنایی با مهمترین رنگ‌های طبیعی در صنعت قالی‌بافی

ما همواره  شاهد تنوع فوق‌العاده‌ای در رنگ به کار برده شده در طرح‌ونقش‌های فرش‌ هستیم. در ادامه به برخی از رایج‌ترین رنگ‌های گیاهی استفاده شده در فرش‌ها اشاره می‌کنیم:
روناس
این گیاه خودرو بوده و خواستگاه رویش آن به استان‌های کرمان و یزد برمی‌گردد. روناس در حدود ۷ سال عمر داشته که قادر است در طی هر سال رنگ‌های متفاوتی از جمله سرخ آجری، قرمز روشن و… تولید کند. 
پوست پیاز
از لایه نازک قرار گرفته بر روی پیاز نیز برای رنگرزی استفاده می‌شود و می‌توان رنگ‌هایی مانند پوست پیازی، نارنجی، مسی و صورتی را از آن تهیه کرد.
گیاه نیل
از گیاه نیل ماده‌ای تحت عنوان نیل ایندیگرتین گرفته شده که از آن رنگ آبی استخراج می‌شود.
اسپرک
گیاه اسپرک نیز خودرو بوده و با استفاده از آن می‌توان رنگ زرد را به وجود آورد. این رنگ در ترکیب با گیاه نیل منجر به ایجاد رنگ سبز می‌شود.
پوست گردو
بسیاری از رنگ‌های گیاهی در طیف رنگ قهوه‌ای، مشکی و نارنجی را می‌توان از پوست گردو ایجاد کرد.
پوست انار
پوست انار گزینه مناسبی برای تهیه رنگ‌های قهوه‌ای، نخودی، زرد، کرم و سیاه در تهیه رنگ فرش به شمار می‌آید.
به جز موارد نام برده شده از گیاهانی مانند زردچوبه، زعفران، بقم، سماق، گندل و… نیز می‌توان در تهیه رنگ برای فرش استفاده کرد.

رنگ فرش چه تاثیری بر دکوراسیون داخلی دارد؟

بدون شک رنگ از مهم‌ترین عناصر در هر دکوراسیونی به شمار می‌آید. بر همین اساس فرش به عنوان یکی از بخش‌های مهم دکوراسیون باید از رنگ مناسب و زیبایی برخوردار باشد. به طور کلی رنگ‌های به کار رفته در فرش‌ها در سه دسته گرم، سرد و خنثی تقسیم‌بندی می‌شوند.
رنگ‌های گرم از جمله نارنجی و قرمز به ایجاد فضایی پر انرژی، گرم و سرشار از هیجان کمک می‌کنند. بنابراین برای محیط‌هایی مانند نشیمن یا آشپزخانه‌ها مناسب هستند. اما رنگ‌های سرد مانند آبی و سبز کمرنگ اغلب مناسب اتاق خواب بوده و رنگ‌های خنثی مانند خاکستری، سفید و بژ درمکان‌ها به عنوان رنگ ترکیبی کاربرد دارند.
مشتریان برای انتخاب رنگ فرش به فضای محیط خود نیز توجه دارند. به عنوان مثال در اتاق‌های باریک و کوچک باید از فرش‌هایی با رنگ روشن و خنثی استفاده کرد تا محیط را گسترده و دلباز نشان دهد. 
اما برای محیط‌های وسیع و بزرگ می‌توان از فرش‌های تیره و رنگ‌های گرم بهره گرفت تا محیطی دلنشین و صمیمی‌تر به وجود آید.
علاوه بر این رنگ‌های فرش باید با دیگر اجزای دکوراسیون از جمله رنگ مبلمان سازگار بوده و تطابق داشته باشد.
از دیگر ارکان مهم دکوراسیون داخلی می‌توان به گردش رنگ در تمامی فضای منزل اشاره کرد. بر این اساس می‌توان به انتخاب یک یا چند رنگ از فرش پرداخته و در دیگر بخش‌های منزل از آن‌ها استفاده کرد.

سخن پایانی

در این مقاله به بررسی رنگ در فرش‌های دستباف و ماشینی و تاثیر آن در انتخاب خریداران پرداخته شد. بر این اساس دریافتیم که رنگ فرش نقش مهمی در سلامت جسمی، روحی و روانی افراد دارد. همچنین نوع رنگ به کار رفته و تعداد آن از موارد مهم در ارزش‌گذاری و قیمت فرش به شمار می‌آید. محبوبیت  و انتخاب رنگ‌ها با توجه به عوامل مختلفی از جمله جغرافیا، دکوراسیون داخلی، ابعاد فضا و سلیقه افراد بستگی دارد.