گلیم فرش چیست؟
گلیم فرش چیست؟
نوعی زیرانداز فاقد پرز است که امروزه در انواع دستباف و ماشینی تولید می‌شود.
گلیم فرش چیست؟
گلیم فرش از جمله محبوب‌ترین و قدیمی‌ترین زیراندازهایی بوده که از گذشته تا به امروز در کشورمان بافته شده است. در حال حاضر استفاده از گلیم به محیط‌های روستایی و عشایر محدود نمی‌شود و در بسیاری از فضاهای شهری نیز شاهد استفاده از این زیرانداز هستیم. چنانچه به این‌گونه فرش‌ها و زیراندازهای سنتی علاقه‌مند هستید می‌توانید انواع گلیم را در مراکز معتبر و با سابقه عرضه فرش مشاهده و خریداری کنید.
در این مقاله به بررسی بیشتر فرش گلیم پرداخته و در ادامه با معرفی انواع آن شما را بیش از پیش با این سبک از فرش‌های سنتی و محبوب کشورمان آشنا می‌سازیم.
آشنایی بیشتر با گلیم فرش
گلیم فرش از جمله انواع فرش‌های سبک و ساده به شمار می‌آید که از نظر بافت و ساختار کمی متفاوت از فرش‌های معمولی است. این امر سبب شده تا از این نوع فرش در موارد و دکوراسیون‌های متفاوتی استفاده شود.
گلیم دارای قدمت بسیار کهنی بوده و جزو اولین زیراندازها برای استفاده بشر محسوب می‌شود. این فرش در ابتدا با بهره‌گیری از پشم حیوانات اهلی مانند گوسفندان و با هنر دست تهیه و بافته می‌شد.
اما در حال حاضر با توجه به تنوع گلیم، شاهد بافت ماشینی این فرش توسط دستگاه هستیم. امروزه علاوه بر الیاف طبیعی از الیاف مصنوعی نیز برای بافت فرش گلیم استفاده می‌شود.
از مهمترین ویژگی‌های گلیم در مقایسه با سایر فرش‌ها می‌توان به عدم وجود پرز در آنها اشاره کرد. این خصوصیت باعث شده تا گلیم از وزن سبک‌تری نسبت به فرش برخوردار باشد.
علاوه بر این گلیم‌ها بر خلاف فرش‌های دستباف نیازی به نقشه نداشته و تنها شامل طرح‌های ساده می‌شوند. فرش‌های دستباف معمولاً از روی نقشه‌های آماده بافته شده و دارای ریزه کاری و جزئیات بسیاری هستند. در صورتی که گلیم‌های دستباف به صورت ذهنی و بدون استفاده از نقشه بافته می‌شوند.
شناخت انواع گلیم فرش
به طور کلی گلیم فرش‌ها در انواع ماشینی و دستباف دسته‌بندی می‌شوند. در کشورمان اغلب ایلات و عشایر به بافت گلیم مشغول هستند. همچنین مناطق قفقاز، ترک و ترکمن را می‌توان به عنوان خاستگاه‌های اصلی بافت گلیم برشمرد.
در بافت گلیم‌های دستباف اغلب از مو و پشم حیوانات اهلی مانند بز و گوسفند استفاده می‌شود. در حال حاضر از سایر الیاف طبیعی مانند کرک و پنبه نیز در بافت این نوع فرش بهره گرفته می‌شود. علاوه بر این برای دادن طرح و نقش در گلیم دستباف از رنگ‌های طبیعی به دست آمده از گیاهان استفاده می‌گردد.
روش بافت این فرش‌ها به صورت پودپیچی انجام می‌شود که بر اساس آن پود نازک از بین الیاف تاروپود گذر کرده و توسط شانه بافندگی کوبیده می‌گردد. گلیم‌های دستباف در انواع مختلفی وجود دارند که از مهمترین آنها می‌توان به مدل‌های زیر اشاره کرد:
● گلیم قشقایی
● گلیم سنه
● گلیم خمسه
● گلیم شاهسون
● گلیم هرسین
● گلیم بلوچ
● گلیم ترکمنی
با توجه به محبوبیت و تقاضای بالای گلیم‌ها، امروزه این فرش‌ها به صورت ماشینی و توسط ماشین آلات و دستگاه‌های بافت نیز تولید می‌شوند. الیاف اغلب گلیم‌های ماشینی مصنوعی بوده که مهمترین آن را نخ‌هایی از جنس پلی‌استر تشکیل می‌دهد.
گلیم دستباف بهتر است یا گلیم ماشینی؟
به طور کلی می‌توان گفت گلیم فرش‌های دستباف قطعاً بهتر از گلیم‌های ماشینی هستند، اما چنانچه قصد خرید گلیم را دارید بایستی به شرایط و موارد دیگری در این خصوص توجه نمایید که عبارتند از:
● اگر بودجه شما محدود است بهتر است به سراغ گلیم‌های ماشینی بروید، چرا که از قیمت مناسب‌تری برخوردار هستند. گلیم‌های دستباف با توجه به الیاف استفاده شده و نوع بافت که به صورت دستی است قیمت گران‌تری دارند.
● چنانچه طبیعی بودن الیاف و رنگ گلیم برای شما اهمیت دارد می‌توانید اقدام به خرید گلیم‌های دستباف نمایید.
● تنوع، زیبایی و درخشندگی گلیم‌های ماشینی معمولاً بیشتر از گلیم‌های دستباف است. بنابراین برای تطابق هرچه بیشتر گلیم با دکوراسیون منزل خود می‌توانید از گلیم‌های ماشینی استفاده کنید.
● افرادی که به کیفیت و دوام بیشتر گلیم فرش اهمیت می‌دهند بهتر است انتخاب خود را از میان گلیم‌های دستباف انجام دهند. بهره‌گیری از رنگ‌ها و الیاف طبیعی در بافت این گلیم‌ها باعث شده تا از دوام و ماندگاری بیشتری نسبت به گلیم‌های ماشینی برخوردار باشند.
● چنانچه قصد استفاده از گلیم را در مکان‌های پر رفت و آمد مانند راهروها دارید، بهتر است گلیم‌های ماشینی که دارای تنوع و قیمت مناسب‌تری هستند را خریداری کنید.
بررسی مزیت‌ها و معایب گلیم
گلیم‌ها دارای مزیت‌های بسیاری هستند که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
● گلیم‌ها از وزن سبک‌تری در مقایسه با فرش‌ها برخوردار هستند که این امر جابجایی و حمل و نقل آنها را بسیار آسان می‌نماید.
● گلیم‌ها نسبت به زیراندازهایی مانند جاجیم و موکت دارای زیبایی و لطافت بیشتری هستند.
● گلیم‌ها قیمت ارزان‌تری در مقایسه با فرش‌ها داشته و می‌توانند در بسیاری از محیط‌ها استفاده شوند.
● برخلاف فرش‌ها، سایزبندی گلیم‌ها بسیار متنوع بوده و می‌توان از آنها در راهروهای منزل که عرض کمتری دارند به راحتی استفاده کرد.
● با توجه به اینکه گلیم فرش‌ها فاقد پرز هستند از شستشوی راحتی برخوردار بوده و بسیار آسان جارو و نظافت می‌شوند.
● همچنین نداشتن پرز در گلیم، باعث شده تا برای استفاده در محیط‌های نمناک و مرطوب کارایی داشته باشند. چرا که برخلاف فرش‌ها رطوبت را به خود جذب نکرده و منجر به ایجاد بوی نامطبوع نمی‌گردند.
معایب گلیم
گلیم‌ها علاوه بر مزیت‌هایی که گفته شد، معایبی نیزدارند به شرح زیر هستند:
● ظرافت و لطافتی که فرش‌ها دارند را هیچگاه نمی‌توان با استفاده از گلیم تجربه کرد. به دلیل عدم پرز در گلیم‌فرش ها، خشک هستند و نرمی لازم را ندارند.
● گلیم‌ها از طرح، رنگ و ظرافت ضعیف‌تری در مقایسه با فرش دارند. این امر به خاطر الیاف و نوع بافت این محصول است که بهره‌گیری از طرح‌های پیچیده در آن را محدود می‌سازد.
سخن پایانی
گلیم فرش‌ها از جمله زیراندازهایی هستند که از گذشته تا به امروز همچنان محبوبیت خود را حفظ کرده‌اند. در این مقاله با انواع گلیم، ویژگی‌ها، مزیت‌ها و معایب آنها آشنا شدید. همچنین به مقایسه گلیم‌ها و فرش‌ها پرداخته شد تا بر اساس آن بتوانید با دید بازتر و اطلاعات بیشتری به انتخاب بپردازید.
