آشنایی جامع با انواع جنس نخ فرش

برای اینکه یک فرش بافته شود و به دست مشتری نهایی برسد باید مراحل زیادی را پشت سر بگذارد. انتخاب نخ مناسب در طول این پروسه بسیار مهم است و به همین علت باید نهایت دقت ممکن را برای تهیه آن به خرج داد. هر یک از فرش‌های ماشینی و دستی از یک نخ خاص بافته می‌شوند که در این مقاله سعی داریم همه‌ی آن‌ها را بررسی کنیم. به طور کلی نخ‌ها استفاده شده در فرش به دو بخش طبیعی و مصنوعی تقسیم بندی می‌شوند که هر کدام از آن‌ها در شرایط مخصوص به خود به کار می‌روند.

بررسی کامل انواع نخ  فرش

در گذشته همه‌ی فرش‌ها به صورت دستی بافته می‌شدند و نخ‌های به کار رفته در آن از نوع طبیعی بودند. پس از ظهور عصر صنعت تولید فرش نیز دچار یک تحول بزرگ شد و سیستم‌های ماشینی بافت شروع به کار کردند. بعضی از دانشمندان در شرایط آزمایشگاهی ساخت الیاف مصنوعی را آغاز کردند که بلافاصله با استقبال صنعت فرش روبرو شد. از آن زمان تا به امروز تنوع این نخ‌ها رو به افزایش است و هر لحظه محصولات جدیدی در این مورد وارد بازار می‌شود. برای اینکه اطلاعات کامل‌تری در این حوزه پیدا کنید، پرکاربردترین نوع نخ‌ها را معرفی کرده و تحلیل می‌کنیم.

1. نخ اکریلیک

این نخ جزو الیاف مصنوعی قرار می‌گیرد که برای اولین بار چیزی در حدود 70 سال پیش توسط انسان ساخته شد. ساختار ظاهری این نخ شباهت بسیار زیادی به پشم دارد و معمولاً افراد زیادی آن را با پشم اشتباه می‌گیرند. بهترین مزیت این نخ مقاومت بالای آن است و همین امر طول عمر مفید فرش را چند برابر می‌کند. این مقاومت باعث می‌شود که فرش در درازمدت بر اثر شستشو دچار فرسایش نگردد و حالت اولیه خود را حفظ نماید. همان‌طور که می‌دانید در بیشتر خانه‌های ایرانی افراد بر روی فرش می‌نشینند که به همین علت باید از الیاف محکم و قوی مانند اکریلیک نهایت استفاده را برد.

این نخ دارای یک بافت خاص فیزیکی و شیمیایی است و اگر به آن رنگی اضافه شود به خوبی آن را حفظ خواهد کرد. به همین دلیل فرش‌هایی که با این نخ بافته شده اند ثبات رنگی فوق‌العاده‌ای دارند و مسئله‌ای مانند رنگ پریدگی ایجاد نمی‌گردد. از طرفی ساختار این نخ بسیار نرم و لطیف است و اگر شخصی بر روی آن فرش پا بگذارد می‌‌تواند این لطافت را به وضوح حس کند. خوشبختانه نخ اکریلیک در برابر گرما نیز مقاوم است و اگر ظروف داغ بر روی آن قرار بگیرد آسیب کمتری نسبت به سایر فرش‌ها ایجاد می‌شود. تمامی این مزیت‌ها سبب شده تولیدکنندگان از اکریلیک به صورت ویژه بهره ببرند.

2. پلی استر

نخ پلی استر نیز مانند مورد قبلی به صورت صنعتی توسط انسان تولید می‌شود تا بتواند کمبود الیاف طبیعی را پوشش دهد. این نخ از لحاظ ساختاری شباهت زیادی به پنبه دارد و ممکن است آن را با پنبه اشتباه بگیرید. در حال حاضر اکثر فرش‌های ماشینی با استفاده از این ماده تولید می‌شوند و از این بابت نقش تعیین ‌کننده‌ای دارد. این نخ برای بافتن فرش‌های فانتزی بسیار مناسب است زیرا بسیار براق بوده و فرد با دیدن آن به وجد می‌آید. اگر دوست دارید فرشتان حالت درخشان داشته باشد بهتر است که از فرش‌های پلی استر کمک بگیرید چون که دقیقاً انتظار شما را در این مورد برطرف می‌سازد. پلی استر به ابریشم مصنوعی نیز معروف است و در بسیاری از پارچه‌ها از آن استفاده می‌شود.

این نخ قابلیت شستشوی خوبی دارد ولی باید حتماً از مواد شوینده مخصوص مانند شامپو فرش استفاده کرد تا به بافت آن آسیبی وارد نگردد. نکته بسیار مهم درباره پلی استر این است که نمی‌تواند در برابر گرما مقاومت کند و به سرعت آسیب خواهد دید. اگر فرش شما از پلی استر ساخته شده سعی کنید که هیچ حرارتی به آن نرسد تا بتواند شرایط خوب خود را حفظ کند. ناگفته نماند که این نخ نسبت به اکریلیک نرم‌تر است و به همین علت لطافت و ظرافت بیشتری نسبت به آن دارد. با توجه به حساسیت بالای این نوع فرش بهتر است که از رفت‌و‌آمد زیاد و بیش از حد بر روی آن اجتناب شود. از آنجایی که برگشت پذیری این نخ پایین است، باید مقدار فشاری که به آن وارد می‌شود از یک سطح بالاتر نباشد.

3. نخ پلی پروپیلن

از کنار هم قرار گرفتن ذرات پروپیلن یک ساختار جدید با نام پلی پروپیلن تشکیل می‌گردد که به عنوان یکی از الیاف مصنوعی به کار می‌رود. این نخ در برابر اشعه ماورا بنفش خورشید آسیب‌پذیر است و اگر فرش مورد نظر از این نخ ساخته شده باشد باید از نور خورشید دور نگه داشته شود. یکی از مسایلی که معمولاً دیده می‌شود پرزدهی فرش است که بیشتر در فرش‌های نو و تازه وجود دارد. خوشبختانه نخ پلی پروپیلن بدون پرز می‌باشد و این مشکل را برای خریدار به وجود نخواهد آورد. میزان جذب رطوبت در این نخ تقریباً نزدیک به صفر است که همین موضوع سبب می‌گردد که رطوبت به بافت آن آسیبی وارد نکند.

این نخ مقاومت بالایی در برابر مواد شیمیایی دارد و اگر با آن‌ها تماس پیدا کند کمتر تخربی خواهد شد. این ویژگی خاص قابلیت شتسشوی آن را نیز تقویت کرده و فرد می‌تواند با خیال آسوده فرش را با انواع شوینده‌ها شستشو دهد. در واقع اگر لکه‌ای بر روی فرش بیفتد می‌توان آن را با سفید‌کننده از بین برد بدون اینکه به رنگ اصلی فرش آسیبی وارد گردد. قیمت این نخ نسبت به سایر الیاف بسیار مناسب است و به همین نکته میزان استقبال مردم از فرش‌های پلی پروپیلن را بیشتر از گذشته می‌کند. قدرت پوشش این نخ و حجم‌دهی آن نیز زیاد است و در فرش‌هایی که با آن بافته می‌شوند به خوبی این موضوع مشهود می‌باشد.

4. نخ نایلون

نایلون یک ماده ساخته شده به دست بشر است که از زنجیره‌های مولکول پلی آمیدی ایجاد می‌گردد. این نخ معمولاً به دو شکل حجیم و ریسیده مورد استفاده قرار می‌گیرد که در فرش‌ها بیشتر از نوع ریسیده کمک می‌گیرند. این ماده دارای رنگ سفید است که پس از تولید فرایند رنگرزی آغاز می‌شود و در نهایت آن‌ را به رنگ‌های دلخواه در‌می‌آورند. دوام و ماندگاری بالا مهم‌ترین مزیت نایلون است به طوری که تا سالیان زیادی بدون تغییر باقی می‌ماند. میزان درخشش در نایلون مناسب بوده و اکثر فرش‌های درخشانی که در بازار مشاهده می‌کنید با این نخ تولید می‌گردد.

یکی دیگر از مزیت‌های این نخ سبک بودن آن است که فرد می‌تواند با کمترین انرژی فرش را جابجا کند. این مورد به‌خصوص برای مستاجرها مهم است زیرا به صورت سالیانه محل زندگی خود را تغییر می‌دهند. خوشبختانه نایلون در برابر گرد و خاک نیز مقاومت دارد و تا جایی که امکان داشته باشد آن را را جذب نمی‌کند. به یاد داشته باشید که نایلون پس از برخورد با سفیدکننده رنگ خود را از دست می‌دهد پس از وایتکس برای لکه‌زدایی استفاده نکنید. با این حال لکه‌های ناشی از غذا به راحتی و با شوینده‌های معمولی پاک خواهد شد.

جمع بندی از انواع نخ فرش

همه‌ی الیافی که نام برده شد دارای خصوصیات ویژه خود هستند و هر کس باید بر اساس نوع نیاز فرش مورد نظر را را انتخاب کرده و خریداری کند. حال که شناخت کافی نسبت به جنس الیاف فرش پیدا کردید، در هنگام خرید با فروشنده مشورت کنید تا یک خرید درست و مطمئن را تجربه کنید.